Làm vườn trong chánh niệm mang lại cho mình cảm giác thỏa mãn khi biết rằng bản thân có thể phát huy hết tiềm năng khi tập trung làm bất cứ điều gì. Có lẽ nhờ sự chú tâm đó nên mình ít lo lắng hơn và sức khỏe tinh thần có xu hướng cải thiện.
Ảnh: Thúy Ngô
Làm vườn chánh niệm là gì?
Về bản chất, việc làm vườn buộc mình phải chậm lại, vì đây không phải là điều có thể vội vàng được. Và làm vườn chánh niệm là hành động có ý thức về mặt cảm xúc và thể chất khi thực hiện các công việc ở vườn.
Không biết có ai đề cập đến khái niệm này chưa, nhưng với mình làm vườn cho phép mình ngắt kết nối hoàn toàn với thế giới bên ngoài, từ các thiết bị công nghệ cho đến con người. Lúc đó, chỉ có mình với chính mình và thiên nhiên cây cỏ. Và lạ thay, không có suy nghĩ nào xẹt ngang hay ý tưởng nào lóe lên cả. Mình chỉ biết mình đang làm cỏ, đang gieo hạt, đang xới đất,... còn lại tất cả dường như không tồn tại.
Những phút giây như vậy giúp mình giải phóng được những năng lượng tiêu cực, như mấy hôm nay, khi tâm trạng khá tệ, mình quyết định dẹp hết những việc đang làm để nhổ cỏ dưới gốc mấy dây mướp, dọn sạch cỏ dưới bồn cây phù dung để chuẩn bị đất, gieo them hạt hướng dương, sao nhái, nở ngày… Mình đã tập trung hết sức để làm vườn một cách nhanh, gọn, đẹp nhất. Xong xuôi, muộn phiền cũng trôi theo mồ hôi.
Hai năm trước khi mới về vườn, mình thường nghe podcast mỗi khi ra vườn, mình nghĩ nghe podcast trong không gian thoáng đãng như thế thì thật chill chill. Kết quả là mình có thể nghe trọn vẹn podcast nhưng lại không cảm nhận được những giá trị khu vườn mang lại. Khi đó, tâm mình không nằm ở việc làm vườn mà bận chạy theo câu chuyện trong podcast. Mình có thể tiếp thu thêm kiến thức mới nhưng lại đánh đổi thời gian thực sự chất lượng ở vườn.
Dần dần mình hiểu ra rằng, một khi tập trung cho việc đang làm mình sẽ được thỏa mãn khi biết rằng mình đã tập trung và phát huy hết sức mạnh ở thời điểm đó. Có lẽ nhờ sự chú tâm đó nên mình ít lo lắng hơn và sức khỏe tinh thần có xu hướng cải thiện.
Làm thế nào để chánh niệm khi làm vườn?
Để điện thoại ngoài tầm với
Đây có lẽ là điều kiện tiên quyết cho mọi hoạt động chánh niệm, khi những thông báo và tin nhắn sẽ khiến bạn xao lãng. Vì vậy, bạn nên tạm xa “dế yêu” để tận hưởng thời gian một mình với cây cối và cảnh vật xung quanh. Trong trường hợp phải mang theo điện thoại, bạn nên để ở chế độ không làm phiền để tránh nhận được những thông báo không cần thiết.
Tập trung sự chú ý
Trên thực tế, nếu bạn thực sự tập trung cho việc làm vườn, bạn chẳng thể sử dụng điện thoại. Bởi khi đó tay bạn bận nhổ cổ, gieo hạt; mắt bạn bận tận hưởng sắc màu của khu vườn; tâm trí bạn bận suy nghĩ cách nào chăm những cái cây cho tốt, trồng cây nào ở đâu cho phù hợp… Thế nên, điều quan trọng là bạn cần ý thức được sự chú tâm vào các hoạt động ở vườn.
Việc này nghe có vẻ khó với những ai đã quen với sự bận rộn và đa nhiệm. Tuy nhiên, chánh niệm trong thời điểm hiện tại không phải là điều gì quá cao siêu. Đó đơn giản là khi tưới cây bạn biết mình đang tưới cây, khi gieo hạt bạn biết mình đang gieo hạt, khi làm cỏ bạn ý thức được mình đang làm cỏ. Hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí của mình về những gì đang hiện hữu trước mặt bạn. Mặc kệ những ý nghĩ đang trôi, hãy tận hưởng thiên nhiên quanh bạn.
Thực hành lòng biết ơn
Nếu bạn để ý, khi biết ơn, mọi lo lắng của bạn dường như bị dập tắt. Và một khu vườn đa dạng sinh học là nơi lý tưởng để bạn biết ơn cả những điều lớn lao lẫn nhỏ nhặt.
Mình đã cảm nhận sâu sắc cảm giác này khi buổi sáng thức dậy và biết rằng cây cải kale yêu quý chưa bị ốc sên xơi mất, hay giàn mướp vẫn khỏe mạnh sau một tuần mưa dầm... Còn rất nhiều lý do để biết ơn giữa một khu vườn, ví như biết ơn vì những bông hoa đã nở đẹp lung linh, biết ơn đàn chim vẫn tồn tại để cất tiếng hót ríu rít mỗi ngày, biết ơn hương hoa cỏ thoang thoảng thật dễ chịu, biết ơn giọt sương mai đọng trên nhành lá để ta thấy thật bình yên…
Một khi lòng biết ơn dâng đầy, bạn sẽ thấy những lo lắng, sợ hãi không còn hiện hữu, thay vào đó là một cảm giác may mắn lạ kỳ.
Cảm giác biết ơn và thậm chí ngạc nhiên về cuộc sống là một hình thức chánh niệm, đó là lý do tại sao điều này có tác dụng ngừng lo lắng. Nếu có dịp ở trong một khu vườn, bạn hãy thử phương pháp này nhé, mình tin rằng tim bạn sẽ khẽ thổn thức và bạn sẽ thấy hạnh phúc bất ngờ.
Kiên nhẫn với quá trình
Kiên nhẫn là một trong những điều quý quá mình học được sau mấy năm làm vườn. Ở vườn, hạt giống không thể thành cây chỉ sau vài ngày, một cây ăn quả không thể cho trái chỉ sau vài tháng và bất cứ loại quả nào cũng cần thời gian để đạt độ ngon của nó…
Những nỗ lực của bạn sẽ không mang lại kết quả ngay lập tức, nhưng thông qua sự kiên nhẫn và nuôi dưỡng, bạn sẽ nhận được phần thưởng của mình. Làm vườn chánh niệm làm tăng mức độ kiên nhẫn của bạn, khiến bạn trở thành một người nhẫn nại và bình yên hơn. Điều quan trọng là bạn cần nhận ra điều này và cho phép bản thân tận hưởng từng khoảnh khắc đang có, dù là trong chờ đợi.
Làm vườn chánh niệm là một hoạt động trị liệu giúp bạn tìm thấy sự cân bằng trong cuộc sống. Với hành động đơn giản là đắm mình trong công việc làm vườn, bạn sẽ nhận thức được sức mạnh từ bên trong của mình.
Bạn không cần phải có khu vườn của riêng mình để tận hưởng thời gian với cây cối. Bạn hoàn toàn có thể trải nghiệm cảm giác này khi chăm sóc các cây xanh trên bàn làm việc hay trong ngồi nhà bạn. Chỉ cần bạn nhớ rằng khi bạn bắt đầu chú ý, bạn sẽ học được cách trải nghiệm khoảnh khắc một cách trọn vẹn.
